සුමනදාස තදින් දෑස පියා ගත්තද නින්ද ඔහු අහලකවත් නොවිය. නිවසේ වැඩ කටයුතුද එහෙම්මම නතර විය. මේ අවුරුද්දේවත් බිත්ති ටික නග්ගන්න සිතුවාට එය වෙන පාටක් නම් නැත.

“එකත් කරුමේ, අනුන්ගේ බිත්ති නම් කියක් නග්ගන්න ඇත්ද?”

සුමනදාස මේසන් වැඩට අත් උදව් දෙන ගෝලයෙකි. යහමින් වැඩ ඇතත් ඉතුරු කර ගත් යමක් නැත. වැඩ වරුව අවසානයේ ඇග පතේ අමාරුවට හැමදාම කට්ටියගෙන් කියක් හරි එකතු කර ගන්නා ගෝමස් බාස් සීල් අරක්කු බෝතලයක් ගෙනෙයි. අනිත් අඩුම කුඩුම ටික ගත් පසු දුම්වැටි  වලටත් ගානක් යයි.

” අඩියක් ගහනවයි කියන එකත් දැන් ලේසි දෙයක් යෑ,  උන්ගේ ආච්චිට හාල් ගරන්න රෙද්දේ ආණ්ඩු කෙරුවාව. මේසන් වැඩක් කරපු එකෙක් ඉන්නවායෑ ඕකේ.”

තුන් මහකින් පමණ ගෙදර ගියේද නැත. කදානේ සිට ඇබිළිපිටියට යන ගමන් වියදමද ලේසි පහසු නැත. උදැසන තම නැගණිය ගත් දුරකථන ඇමතුම ඔහුට සිහිවිය. “පුළුවන් නම් ඇවිල්ල යන්ට කියල අම්මා කීවා. කාස්ටකේ හින්දා වගාවත් හේබැවිලා ගිහිල්ල කියල.”

“අත් දෙක වන වනා ගෙදර යන්ට පුලුවනැ. ඇරත් මන් ගියා කියලා ඔය කාස්ටකේ නැතුව යනවායැ. ”

තම මව එන්ට කියන්නේ කාස්ටකේ නැති කිරීමට නොව පුළුවන් නම් කියක් හරි රැගෙන එන ලෙස වැනි යමක් යැයි කියා සිහියට නැගෙන විට ඔහු එම සිත බලෙන්ම යට කරගත්තේය.

තට්ටු දෙකකින් යුතු මේ නිවසේ වැඩ කටයුතු නම් ලහි ලහියේම සිදුවෙයි. නිවසේ අයිතිකාර මහත්තයානම් කිවේ නිවසක් සාදන වැඩ කටයුතු ගැන ලොකු බලාපොරොත්තුවක් නොතිබ්බත් මේ කපු මහත්තයාගේ වැඩ කිඩ නිසා මේ තරම් ඉක්මනින් නිවස සදා ගැනීමට හැකි වූ බවයි.
” මාත් ඒ කපු මහත්තයගෙන් සාස්තරයක් අහන්න පුලුවන්ද කියලා මහත්තයගෙන් අහල බලන්ට  ඕනි”

අසල නිදා සිටි නාදන් දිග සුසුමකින් ලය සැහැල්ලු කර අනික් පස හැරුනේ පැන යන්නට දගලන නින්දට යන්ට නොදී තුරුළු කර ගැනීමට මෙනි. මාස හතරක පමණ බිළිදෙකුගේ පියකු වන නාදන් වතුකරයේ රස්සාවට ආයුබෝවන් කියා මෙහි පැමිණ වැඩි දවසක් ගතව නැත. සිංහල හරි හැටි කතා කිරීමට නොදත් ඔහුට තම හිතේ ගැටළු කීමට තරම් කෙනෙක් තවමත් මෙහි නැත.

“බලා ගෙන යද්දී කොයි කාටත් ප්‍රස්න තමා.. පව් අසරණයා, හෙට උදේටවත් කතා කරලා බලන්ට ඕනි. ”

                     …

පසුදා නිවසේ හිමිකාර මහතා පැමිණි පසු සුදුසු වෙලාවක් බලා සුමනදාස ඔහුට කිට්ටු කොට ,
” මහත්තයත් එක්ක පොඩ්ඩක් කතා කරන්න උන්නේ අර කපු මහත්තය ගැන. ”

“අහ්, මොකද්ද සුමනදාස ?

“මේකයි මහත්තය, අපේ ගේත් හදන්න අරන් දැන් අවුරුදු දෙකකටත් වැඩි. තාම බිත්ති ටික නග්ග ගන්නවත් බැරි උනා. එක ගැන පොඩ්ඩක් අහන්න.”

” අහ් හරි හරි මන් මෙහෙට එක්කන් එනවා කපු මහත්තයව බහිරව පුජාවක් තියෙනවානේ. එදාට අහගන්න බැරියා.”

විදර්ශන කඩවත ප්‍රදේශයේ කපු මහතෙකි. විවාහකයෙක් වන ඔහුගේ බිරිද ඔහු හැර ගොසිනි. ඇය වෙනත් පුද්ගලයෙකු හා දීග කන බව මිනිසුන් කියයි. කපු මහතා නම් කියන්නේ දේවාල වැඩ කටයුතු නිසා ඔහුට ස්ත්‍රී ආශ්‍රය අකැප බවයි.

“හොදයි ද මහත්තය මිනිහගේ වැඩ හැබෑටම ”
” මොනා අහනවද සුමනදාස. ආයේ මම මේ ගෙවල් හදන්න හිටිය මිනිහෙක් ද? අපේ නැතිවෙච්ච අය්යා කෙනෙක් හිටිය ෆෙඩ්රික් කියල මිනිහව බැදගෙන තමා මේ වැඩ ටික ඔක්කොම කපු මහත්තය කරේ.”

“හැබැවටම? ”

“නැතුව, මේ විදියට ගේ හදාගන්න සල්ලි කොහෙන් කොහෙන් හරි හම්බෙනවනෙ අයිසේ සල්ලි නැති උනාම”

“හැබැවටම..කොහෙන් කොහෙන් හරි කිවුවේ මහත්තයෝ. ”

“දැන් බලනවා, ඊයේ ලක්ෂ තුනක් ගෙවන්න තිබ්බා. අතේ තිබ්බේ නෑ සත පහක්. හැන්දවෙද්දී හම්බුනා ලක්ෂ තුනක් පොලියට දෙන තැනකින්. මාසෙට ලක්ෂ තුනටම රුපියල් විසිහතරදහයි දෙන්න කිවුවේ සීයට දහයක් ඕනි නැහැයි කියල. ඔය වගේ තමයි ගොඩක් එහෙන් මෙහෙන් හම්බුවෙච්චා.”

“හැබැවටම? ”

“තමුසේ බය නැතුව ඉන්නවකෝ. එදාට ආපුවම අහනවකෝ තමුසෙම, බලන් හිටිය වගේ කියන් නැද්ද කියල”

මහත්තයා ගිය පසු සුමනදාස නිවසේ බිත්ති බැදෙන ආකාරය දෙස මදක් බලා සිටියේය. තම නිවසෙත් බිත්ති හතර මේ අයුරින් ඉහල යන අයුරු ඔහුට මැවී පෙනින. තම පියාද නැතිවී වසරක් පමණ ගත විය. තමාගේ නිවස සැදීමට තම පියාද කපු මහත්තයට සහය දෙන බවට සැකයක් නැත.

“ඒ සුමනේ, මොකදැ උබ අද වැඩක් කරන්න අදහසක් නැද්ද ?

“මේ එනවා, මේ එනවා”

                                                    …

විදර්ශන කපු මහතා ඇඳ සිටියේ කතරගම දෙවියන් හා සමාන ලෙස වන ඇදුමක්ය. නමුත් ඔහුගේ අතේ ත්‍රිශුලයක් ද විය. මුහුණට යෙදු වත්සුණු කහපාටට හුරු විය. තොල් රතු පාටට සායම් කර ඇති අතර ඇහි බැමි මෙන්ම ඇස් පිහාටු ද කළු පාටට දිගට දිස් විය.

අඩි පහක පමණ කපා තිබුන වලට බට කපු මහතා ආවේස වී නටන්නට විය. ගෙනා පලතුරු සහ තවත් අනෙක විද දෑ එම වලට දැමු ඔහු තැබිලි ගෙඩි හයක් පමණ තම නළලෙහි ගසා කඩා දමමින් එම වලටම දැමුවේය. ඉන් සමහරක් ලපටි ගෙඩි නොවුයෙන් ආවේස වී සිටි කපු මහතාට ආවේගය ගෙන දුන්නේ ය.

“ලපටි ගෙඩි ගෙන්න කිවුවාම, මෝරපුවා උස්සන් ඇවිල්ල මෙතන ” යැයි පවසා නිවෙස් හිමිකාර මහතා දෙස මද වෙලාවක් රවා ගෙන කිපුණු ස්වරුපයෙන් බල සිටියේ ය.

ඉන් අනතුරුව කපු මහතා සිහි සුන්ව වැටිණි. අප කිහිප දෙනෙකු ඔහු ඔසවාගෙන ගොස් වාඩියේ අප නිදා ගන්නා තැන මද වෙලාවක් සැතපුවෙමු. ඔහුගෙ කරට දමා තිබු සළු එක් එක් පාට ඒවා විය. ඔහුගේ සහයට ආ කොලු ගැටයා එම සළු මාරු කරමින් බැලුවේ ඔහුට ඒ වෙලාවේ ආවේස වී සිටියේ කුමන දෙවියන් දැයි ඔහු නොදත් හෙයිනි. මද වෙලාවකට පසු නිවැරදි සළුව ඔහුට ලැබුණි. ඔහු නැවත සිහියට ආහ.

සැබවින්ම ඔහු සිහියට ආවා නොවේ. ඔහුට ආරුඪ වී සිටි දෙවියන් සැබෑ රජ තේජසින් නිදි පියස්සෙන් නැගිට ගත්තේය. මා දිව ගොස් නිවෙස් හිමිකරුට පේන්නට සිට ගත්තේ රාජ තේජසින් ත්‍රිශුලයක්ද අත දරා සිටි දෙවියන් සමග එකවර දිව ගොස් කතා කිරීමට තරම් මට තේජසක් නොවූ හෙයිනි. එය මැනවින් අවබෝධ කරගත් හිමිකරු සෙමෙන්,
“මේ තමයි සුමනදාස, එයාගෙත් මොකද්ද වැඩක් තියෙනවා කර ගන්න’ යැයි යටහත් පහත් ලෙස පැවසිය.

“කෝ මෙහෙට වර ඉස්සරහට….ඉස්සරහට….. , හ්ම්ම්” , මද වෙලාවක් මා දෙස බලා සිටි එතුමා, ” ගෙදර බත් පතට නිතර වැලි වැටෙනවා නේ ? ”

මා කල්පනා කර බැලීමි. එහෙම විනම්බෑසියක් මගේ මතකයේ නැත.

” එහෙම නැ සාදු”

“එහෙම නෑ? ගෙදර නිතර සද්ද බද්ද ඇහෙන්නේ නෑ? ”

මා නැවතත් කල්පනාවක පැටලුණි. ගහකින් ගෙඩියක් වැටෙනවා ඇරෙන්න වෙනත් සද්දයකට ඇත්තේ එක එක ලපයි සිපයි කියන බෙලෙක්ක ටකරන් ගීත රාවය පමණි. ඒවා නම් තම නැගණිය අපේ නිවසට පමණක් ඇසෙන්නට දමන සද්ද නොවේ.  මේ කතා කරන්නේ ඒවා ගැන නොවිය හැකිය. එක අතකින් බැලු කල උන්ට වඩා ප්‍රේතයන් ගේ ගීතයකට සවන් දීමට තිබුණි නම් එය කනට මිහිරි වනු ඇත.

” එහෙම නැ සාදු”

දෙවියෝ සිනා වී හිමිකරු දෙස බැලිය.

” මේ සුමනදසගෙ  ගේ හදන්න  අරන් අවුරුදු දෙකක් වෙනවලු. තාම හදා ගන්න බැරි වෙලා තියෙනවා එකයි. ” හිමිකරු කාරණේ පැවසිය.

“උබ දන්නවද මම මොකද හිනා උනේ කියල ?” යැයි හිමිකරුගෙන් ඇසිය.

“මන් දන්නවා මන් දන්නවා ”

දෙවියන් මා දෙස හැරී, “එක තමයි එක තමයි බෝල මන් කිවුවේ. අමනුස්සයෝ පස් දෙනෙක් ඉන්නවා ගෙදර , පස් දෙනෙක්”

“එහෙමයි සාදු”
“එවුන් පස් දෙනාම එලවන්න ඕනි. එතකන් උබට ගේ හදාගන්න බෑ ”
“එහෙමයි සාදු”
“ගේ පිටිපස්සෙන් ඇළ පාරක් යනවා නේද? ”

මම නැවතත් කල්පනා කර බැලීමි. එහෙම දිය සිරාවක් ලග පාත නැත. වගාවන් කටයුතු සදහා ජලය ලබා ගන්නේද බොහෝ අසීරුවෙනි.

” එහෙම නැ සාදු”
” ගේ පිටි පස්සෙන් වතුර පාරක් යන්නේ නැ”
” එහෙම නැ සාදු”
“එතකොට ගෙයි ඉදුල් වතුර කොහෙන්ද යන්නේ ?
සැබෑය. දෙවියන් ඇළ පාරක් යනුවෙන් කියා ඇත්තේ එය ය.
“එහෙමයි සාදු”
“එක තමා බෝල කියන්නේ ” දෙවියන්ගේ මුහුණට ජයග්‍රාහී සිනාවක් පහළවිය. ඔහු වට පිට බැලිය. පැමිණ සිටි පිරිසද එතුමා දෙස බැතිබර ලෙස බලා සිටි. කඳාන නගරයේ සිට ඈත එපිට ඇබිළිපිටිය ගම දෙස දිවසින් බලා එතුමා කරනු ලැබූ අනාවැකිය සත්‍යකි.
“ඒකට  මොකද කරන්නේ සාදු”
“ප්‍රේතයෝ ටික අයින් කරපිය, වැඩේ කර ගන්න පුළුවන් වෙයි. ”

“එහෙමයි සාදු”

“කියක් විතර යයි ද සාදු? ”
“ලක්ෂ දෙකක් විතර යාවි බෝල ඔක්කොම අඩුම කුඩුම එක්ක. උබට බය වෙන්න දෙයක් නැ හදුන්කුරේ ඉදන් මම ගේනවා. උබ සල්ලි ටික ලෑස්ති කර ගෙන හිටු .”

“ප්‍රේතයෝ ටික කොහෙටද දාන්නේ  සාදු”

“යකෝ මම අරන් යන්නේ. මේ දැනුත් මගේ ඇගේ යක්ෂයෝ පහළොස් දෙනෙක් ඉන්නවා. මම එන්නේ යක්ෂයොත් එක්ක .”
“හැබැවටම,” මට කියැවුණි.

” හැබැවට තමා බෝල, උබට දෙවියෝ විස්වාස නැද්ද? ”

යක්ෂයන් පස් දෙනෙක් හා දෙවිවරු කිහිප දෙනෙකි. හාත් පස වෙනස් කොට්ටාස වුවද යක්ෂයන් හා දෙවියන් කොතරම් සහයෝගයෙන්, සහජීවනයෙන් සිටි දැයි මට සිතිනි. කපු මහතා සැබෑවටම දක්ෂයෙකි.

දෙවියන්ගේ දිගු මොනර පිහාටු වලින් ආශීර්වාදයක් ද ලබා ගත් මා හට මෙතෙක් දවස් දෙසවන් අද්දර රැව් දුන් මහා කාලගෝට්ටියක අවසානය මෙන් නිදහසක් දැනින.

” අද නම් කලින් නිදා ගන්න පුළුවන් ”

මෙතෙක් දවස් නිදා ගැනීමට දෑස් පියා ගත් සුමනදාසට ජිවිතයේ නා නා විධ ප්‍රශ්න බහුවරණ ස්වරුපයෙන් නිරූපණය විය. දැන් ඔහුට ඒ කිසිවක් නැගෙන්නේ නැත.  දැන් ඔහුට නින්දට ගිය පසු කල්පනා කිරීමට ඇත්තේ එක ගැටලුවකි.

” ලක්ෂ දෙකක් කොහොමද හොයන්නේ?

                                              ………..

(එක් සත්‍ය සිද්ධියක් ඇසුරිණි. කෙටි කතාවකට ගැලපෙන ලෙස යම් යම් කරුණු වෙනස් කොට තිබේ. නම් මනඃකල්පිතය. ගම් හා ප්‍රදේශ සත්‍යයි. )